Jesienią bliskość sezonu grzewczego sprawia, że baczniejszą uwagę zwraca się na stan instalacji c.o. i grzejniki. Choć ich żywotność zazwyczaj jest długa, z czasem wymagają sprawdzenia, odpowietrzenia, a w końcu także odnowienia. Specjalnie dobrana farba do grzejników może nie tylko przywrócić kaloryferom dawny – świetny wygląd, ale również sprawić, że ich kolorystyka będzie lepiej dopasowana do charakteru wnętrza.

Odnawianie grzejników – farba czy zabudowa?

Jednym z popularnych sposobów ukrywania nieatrakcyjnego (według wielu) grzejnika jest jego zabudowanie przy pomocy (specjalnie do tego celu stworzonych) ażurowych konstrukcji. Wykonane z drewna, sklejki czy tworzyw sztucznych, służą zasłonięciu powierzchni grzejnika przed wzrokiem, z jednoczesnym zachowaniem jego funkcji, tj. ogrzewania powietrza w danym wnętrzu. Warto jednak pamiętać, że im bardziej nieprzezierny jest panel zakrywający grzejnik, tym lepszą stanowi on osłonę, ale tym gorsza jest jednocześnie cyrkulacja ogrzanego powietrza, co zmniejsza efektywność kaloryfera.

Tymczasem… Wiele grzejników, nawet tych wydawałoby się archaicznych – żeberkowych, może stanowić świetny element dekoracyjny w aranżacji. Czasy jedynej dostępnej farby do odnawiania kaloryferów – popularnej "srebrzanki" – dawno minęły, choć i ona może się doskonale wpisać na przykład w industrialny wystrój pomieszczenia. Obecnie dostępna jest cała gama kolorystyczna farb do wysokich temperatur. W nowoczesnych wnętrzach grzejnik, często podkreślony kontrastującym z całą resztą kolorem, stanowi atrakcyjny „detal” przyciągający wzrok. Równie często, zależnie od charakteru wnętrza i gustu jego mieszkańców, jest on "wtapiany" w tło za pomocą farby idealnie dopasowanej barwą do koloru ścian. 

Odnawianie starych grzejników — przygotowanie

Ten najbardziej żmudny i najdłuższy etap pracy nad renowacją starego grzejnika jest jednocześnie najważniejszy. Od jakości przygotowania zależy bowiem wizualny efekt końcowy i trwałość nowego pokrycia. Współczesne farby do grzejników, choć w większości to bardzo dobre produkty, nie trzymają się po prostu źle przygotowanego do pomalowania podłoża.

Termin

Renowację kaloryferów należy przeprowadzać oczywiście poza sezonem grzewczym. Demontaż grzejnika (tzn. zdjęcie go ze ściany) wymaga spuszczenia wody z układu grzewczego i ponowne odpowietrzenie go po założeniu już pomalowanego elementu. Można również pomalować grzejnik wiszący na ścianie, odpowiednio ją przy tym zabezpieczając (folią, papierem, taśmami etc.). 

Odnawiając grzejnik, warto też mieć na uwadze czas niezbędny do dokładnego utwardzenia i związania materiałów zastosowanych do jego renowacji. Dlatego najlepiej nie rozpoczynać tego typu prac np. tuż przed sezonem grzewczym.

Czyszczenie

Zależnie od stanu odnawianego kaloryfera, jego powierzchnię trzeba oczyścić przy użyciu szczotki drucianej lub szlifierki kątowej z odpowiednią końcówką. Należy usunąć wszystkie luźne fragmenty poprzedniej farby i pozbyć się ognisk korozji, jeżeli takowe są. Oczyszczoną zgrubnie powierzchnię wygładza się papierem ściernym, odtłuszcza (np. benzyną ekstrakcyjną), odpyla i osusza. Dopiero tak przygotowany grzejnik można malować.

Jeżeli grzejnik nie jest zniszczony, a jedynie planowana jest zmiana jego koloru, wystarczy tylko nieco zmatowić powierzchnię farby przy pomocy szlifierki lub papieru ściernego, odtłuścić ją i odpylić przed pomalowaniem.

Oczyszczenie starego grzejnika przy pomocy szlifierki znacznie przyspiesza pracę.

Farba do grzejników — którą wybrać?

Przede wszystkim farba musi być odpowiednio dostosowana do rodzaju grzejnika. Do wyboru są farby do grzejników żeliwnych, stalowych, aluminiowych lub farby uniwersalne – nadające się do wszystkich rodzajów grzejników, których powierzchnia nie nagrzewa się powyżej temperatury 100ºC.

Dostępne są emalie bądź farby akrylowe, znacznie bardziej przyjazne dla środowiska. Niektóre z nich wymagają zastosowania podkładu przy malowaniu określonej powierzchni, a w innych przypadkach dodatkowa warstwa podkładu nie jest niezbędna (choć może być konieczna – zwłaszcza, jeżeli w procesie przygotowania zostały z grzejnika usunięte wszystkie stare powłoki). 

Do pomalowania niektórych grzejników, oprócz specjalistycznych farb do wysokich temperatur, można użyć farby do metalu. Warunkiem jest przestrzeganie maksymalnych temperatur, do których dana farba zachowuje swoje właściwości. Zazwyczaj powierzchnia grzejnika nie nagrzewa się bardziej niż do ok. 40°C. Zaletą takiego rozwiązania jest bogaty wybór gotowych kolorów.

Malowanie — jak prawidłowo aplikować farbę do grzejników?

Płaska powierzchnia grzejnika nie nastręcza praktycznie żadnych trudności. Farbę można nanosić pędzlem lub wałkiem, przestrzegając – rzecz jasna – zaleceń producenta, co do temperatury otoczenia, grubości i liczby nakładanych warstw produktu etc.

Grzejnik żeberkowy wymaga znacznie większego nakładu pracy i staranności. Przestrzenie trudno dostępne, wewnętrzną stronę "żeberek" najwygodniej maluje się przy użyciu pędzla na długim, prostym lub zakrzywionym trzonku (tzw. pędzel kaloryferowy kątowy). Sprytną sztuczką jest użycie specjalnej rękawicy do malowania (z jednym palcem). Dłoń w takiej rękawicy należy zanurzyć w farbie i ręką pomalować całą powierzchnię żeberka. Ma się wtedy znacznie szersze pole manewru, niż jakikolwiek pędzel.

Wszystkie farby wymagają określonego czasu na prawidłowe związanie warstw i utwardzenie. Naniesiona na kaloryfer powłoka nie powinna wysychać zbyt szybko, a czas pomiędzy kolejnymi warstwami (jeżeli są wymagane, jak np. w przypadku niektórych farb do grzejników żeliwnych) nie powinien być zbyt krótki. Przestrzeganie tego typu zaleceń sprawi, że farba nie będzie się odbarwiać, pękać lub łuszczyć, a osiągnięty efekt pozostanie piękny i trwały przez długi czas.